Vanaf 1795 krijgen de katholieken in Nederland stapsgewijs steeds meer ruimte om hun geloof openlijk te belijden. Dat leidt ertoe dat er massaal nieuwe katholieke kerken worden gebouwd, zo ook in Hengevelde. In 1802 of 1803 is de eerste kerk op de Wegdamshöfte in gebruik genomen. Momenteel staat op die plek de vierde kerk van de parochie Wegdam.
Met de Grondwet van 1848 krijgt de katholieke bevolking van Nederland volledige godsdienstvrijheid. De toenemende publieke manifestatie van de katholieken na 1795 leidde echter tot veel irritatie en weerstand bij de protestantse meerderheid: men was niet gediend van de luidruchtige en kleurrijke uitingen waarmee katholieken hun geloof in de openbare ruimte onderstreepten. Dit betekende dat in de Grondwet een artikel werd opgenomen om katholieke manifestaties, zoals processies, zoveel mogelijk te weren uit de publieke ruimte. Alleen waar sinds de Middeleeuwen ononderbroken processies werden gehouden mochten deze gehandhaafd blijven. In de praktijk betekende dit dat in Nederland boven de grote rivieren vanaf 1848 tot 1983 officieel sprake was van een processieverbod. Dit leidde tot veel tumult aan katholieke zijde en veel processen tegen de overheid.
Voor de parochie Wegdam, die in 1854 werd opgericht, betekende dit dat het houden van een Sacramentsprocessie in de openbare ruimte in principe onmogelijk was. Men bedacht echter een list: door processies te laten plaatsvinden langs een pad dat aan beide zijden door bomen aan het oog werd onttrokken kon het processieverbod succesvol worden omzeild. Zo ontstonden er op diverse plekken boven de grote rivieren zogenaamde processiepaden. De meeste daarvan zijn verdwenen. Het processiepad in Hengevelde werd aangelegd rond het kerkhof en is tot op de dag van vandaag heel goed herkenbaar. Wij willen dit processiepad als cultureel erfgoed in stand houden en het in ere herstellen.
Naast het realiseren van het gedenkbos en het herstel van het processiepad willen wij in het kader van de algehele renovatie van de begraafplaats ook de daar aanwezige grafkelder annex kapel restaureren. Ook hier gaat het om een belangrijk stukje cultuurhistorisch erfgoed.
Bij de aanleg van de begraafplaats voor de parochie Wegdam in Hengevelde in 1836 is aan de familie Hugenpodt tot Aerdt toestemming verleend op de begraafplaats een familiegraf te realiseren. Daartoe werd een grafkelder annex kapel gebouwd. De familie Hugenpodt tot Aerdt was een katholieke adellijke familie die woonde op Huize Heeckeren te Goor. Leden van deze familie waren erfmarkerichter van de marke Boekelo. Deze marke behoorde tot de parochie Wegdam, vandaar ook de verbinding met Hengevelde.
In de praktijk is de grafkelder nooit gebruikt door de familie Hugenpodt tot Aerdt. Aan het eind van de Tweede Wereldoorlog werden, na het bombardement op Hengevelde, de priestergraven op de begraafplaats verplaatst naar deze nog lege grafkelder. Tegelijkertijd werd de kapel toen uitgebreid met een vleugel aan de westzijde om dienst te doen als eindpunt van de Sacramentsprocessie. Daartoe werden ook schilderingen in de kapel aangebracht.
Het is onze bedoeling de grafkelder annex kapel, samen met de behouden schilderingen, te restaureren. Na restauratie kan de kapel een podiumfunctie krijgen voor bij de begraafplaats passende activiteiten. Tevens willen wij de kapel opnieuw inrichten als plaats van gebed en reflectie. In de marmeren plaquette aan de rechterzijde zal een tekst ter nagedachtenis aan de oorlogsslachtoffers van Hengevelde worden gegraveerd.
Om verbinding te maken tussen de begraafplaats en het gedenkbos, zullen aan weerszijde van de kapel doorkijkjes worden gerealiseerd door het opschonen van de bosschages.
Het pad zal aan de rechter zijde worden doorgetrokken en aansluiten op de ingang van het gedenkbos. Het monument voor het ongedoopte kind zal worden verplaatst naar een plek langs deze route.